Президент Касым-Жомарт Токаев Казакстан Республикасынын Парламентинин Мажилисинин пленардык жыйынында сүйлөгөн сөзүндө, биринчи кезекте, бир топ катаал “дебрифинг” өткөрдү. Күтүлгөндөй эле Казакстан Республикасынын Улуттук коопсуздук комитетине олуттуу дооматтар коюлду. Ошол эле учурда, мындайча айтканда, Самрук-Казына фонду, Казакстандын Өнүктүрүү банкы жана “финансылык жана олигархиялык топтор” аны менен бирге компанияга киришкен. Өлкө экономикасына карата эң жогорку деңгээлдеги расмий лексикондо дээрлик биринчи жолу “олигополия” түшүнүгү угулду. Конкреттүү аты-жөнү жана наамы жок болсо да, мамлекеттик башкаруунун бүткүл системасына жана бардык деңгээлдеги кызмат адамдарына карата жарандардын жашоосунун бурмаланган түшүнүгүнө, алар менен баарлашууга жөндөмсүздүккө жана каалоосуздукка даттануулар болгон. бюрократизмге жана нускамаларды жана алардын милдеттерин аткарууга формалдуу мамиле кылуу.
Ошого жараша мамлекеттин жана анын органдарынын мындан аркы аракеттеринин акценттери так коюлду. Азыркы шартта саясий модернизация маселелери арткы планга кете тургандай сезилет. Бирок, анын ушул жылдын 5-январындагы кайрылуусунда да. Мамлекет башчысы ырааттуу реформалар позициясында калаарын жана жакын арада Казакстанды саясий трансформациялоо боюнча жаңы сунуштар менен чыгаарын белгиледи. Бүгүн ал жарандык коом жана эксперттер менен кеңири жана конструктивдүү диалогдун негизинде даярдалган саясий реформалардын жаңы пакетин жарыялады. Мына ушуга байланыштуу азыр бул багытта эмне жана кандай жасала тургандыгын болжолдоо эмес, конкреттуу мазмундуу чараларды иштеп чыгуу жана сунуш кылуу маанилуу.
Ошол эле учурда мамлекеттик башкаруу системасында жана өзгөчө укук коргоо органдарында тартипти калыбына келтирүү маселелери артыкчылыктуу бойдон калууда. Кыязы, президент мамлекеттик кызматкерлердин кадрдык курамын жаңылоого кызыкдар. Буга байланыштуу, атап айтканда, кадрларды тандоо системасына өзгөртүүлөр киргизилип, Президенттик жаштардын кадрдык резервин түзүү практикасы улантылат. Мамлекеттик кызматтан “чыгаруунун” жол-жобосун жөнөкөйлөтүү логикалык жактан мамлекет башчынын өткөн жылдагы элге кайрылуусунда ишенимсиз жана шалаакы аткаминерлер ээлеген кызматтарынан кетүү зарылчылыгы тууралуу айтканынан келип чыгат.
Жаштар жана анын көйгөйлөрүнө, анын ичинде билим берүү жана ишке орноштуруу маселелерине өзгөчө көңүл бурулду. Андан тышкары, былтыртан бери дүйнөлүк WDIге окшош Жаштарды өнүктүрүү индекси иштелип чыккан. Аны ишке ашыруу билим берүү, ден соолук жана бакубатчылык, ишке орноштуруу жана мүмкүнчүлүктөр, саясий катышуу, жарандык катышуу, эс алуу жана коопсуздук сыяктуу негизги багыттарды эске алуу менен жаштар чөйрөсүндөгү кырдаалды талдоо жана ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдардын ишин жүргүзүүгө мүмкүндүк берет.
Касым-Жомарт Токаевдин сөзүндө ал жарыялаган жана даярдап жаткан иш-чараларды мындан ары ишке ашырууда таяна турган айрым актерлор да бар.
Биринчиден, бул Коопсуздук кеңеши, ал жакында эле мамлекет башчынын жетекчилиги астында келип, күч түзүмдөрүн реформалоо маселелери менен тыгыз алектенет окшойт. Айтмакчы, акыркылардын арасында өлкөдөгү акыркы окуялардын контекстинде мамлекет башчысы милиция менен аскер кызматкерлерин өзгөчө белгиледи. Мына ушулардын бардыгы менен, курч кырдаалда алардын аракеттеринин эффективдуулугунун децгээлин жогорулатуу учун али коп нерселерди жасоо керек.
Экинчиден, азыркы Жогорку Кеңештин Мажилисинин жана Сенатынын депутаттык корпусу ыкчам жана сапаттуу иши үчүн президенттин алкышына татыган. Мына ушундан келип чыгат, башкаруучу элитанын ичиндеги талаш-тартыштуу процесстерге жана бир катар коомчулуктун өкүлдөрүнүн чакырыктарына карабастан, республиканын жетекчилиги азыркы парламентти таркатууга жана жаңы шайлоо өткөрүүгө макул эмес.
Үчүнчүдөн, “Атамекен” Улуттук ишкерлер палатасы. Тактап айтканда, калктын кирешесин жогорулатуу программасын жана инфляцияны көзөмөлдөө боюнча чаралардын комплексин иштеп чыгуу жана ишке ашыруу боюнча өкмөттүн жана Улуттук банктын ишмердүүлүгүнө тартуу пландаштырылууда.
Ошентип, устубуздегу жылдын саясий кун тартиби иш жузундо белгилен-ди. Мүмкүн, адегенде өлкө жетекчилиги анын алкагында башка чараларды да пландагандыр. Бирок январь айынын биринчи он кундугундегу болуп кербегендей кайгылуу окуялар ага сезилерлик тузетуулерду киргизди. Булардан бүтүндөй бийлик системасы, анын бардык деңгээлдеги өкүлдөрү туура сабак алышты деп үмүт кылалы.
