Президент Сооронбай Жээнбеков Москва шаарында иш сапары менен болуп, анда Кыргызстан менен Россиянын Крест жылынын ачылыш аземине катышып, Россиянын Президенти Владимир Путин жана Россия Федерациясынын башка жогорку кызмат адамдары менен жолугушту. Данияр Сыдыков, Президенттин Аппаратынын тышкы саясат бөлүмүнүн башчысы
“Region.kg”: Кыргызстан менен Россиянын Крест жылынын ачылышына арналган иш-чаралардын дээрлик баардык катышуучулары бул иш-чаранын уникалдуулугу жөнүндө айтышты. Ал эмнеден турат?
- Бул жалпысынан КМШда болуп көрбөгөндөй иш-чара - Көз карандысыз Мамлекеттердин Шериктештигинин алкагында биринчи жолу өткөрүлүп жатат. Эки мамлекеттин Крест жылы деп жарыялоо жөнүндө макулдашууга Кыргызстан менен Россиянын президенттеринин ортосунда Владимир Владимирович Путиндин 2019-жылдын март айында Кыргыз Республикасына мамлекеттик сапары учурунда жетишилген. Баса, эки тараптуу мамилелердин тарыхында биринчи жолу Россиянын мамлекет башчысынын мамлекеттик сапары болуп өттү.
Биз үчүн, мурда чет өлкөлөрдө Кыргызстандын маданиятынын күндөрүн же чет мамлекеттердин маданиятынын күндөрүн республикабызда өткөрүү салтка айланган. Крест жылынын башкы артыкчылыгы - бул эки тараптуу кызматташуунун бардык тармактарын камтыйт. Жылдык бириктирилген программа соода, экономикалык, маданий жана гуманитардык чөйрөдөгү 200дөн ашык иш-чараларды камтыйт.
Эки мамлекеттин башчыларынын Россиянын башкы сахнасында - Мамлекеттик Кремль Сарайында Крест жылынын расмий ачылыш аземине катышуусу, ошондой эле пландаштырылган иш-чараларды баштоо болду. Крест жылы Кыргызстан менен Россиянын ортосундагы өнөктөштүктү жана стратегиялык өнөктөштүктү бекемдейт деп ишенем.
"Регион.kg": Бир нече жолу белгиленип кеткендей, Кыргызстан менен Россия эки тараптуу деңгээлде да, эл аралык ассоциациялардын чегинде да узактан бери ишенимдүү өнөктөштөр жана союздаштар болуп саналат. Демек, эки мамлекеттин Крест жылында айрым өзгөчө милдеттер бар. Бул иш-чаранын кайсынысы маанилүү?
- Албетте, саясий кызматташтыктын жогорку деңгээлин бекемдөө, соода-экономикалык байланыштарды, анын ичинде өлкөлөр ортосундагы соода-сатыкты көбөйтүү артыкчылыктуу багыт. Бүгүнкү күндө ал 1,5 миллиард доллардан ашык. Тараптар муну эки миллиардга жеткирүүнү максат кылышты. Өткөрүлгөн жыл бул багытта иш алып барууга тийиштүү министрликтер менен ведомстволорго, ошондой эле бизнес жана бизнес чөйрөлөрүнө түрткү бериши керек.
Президенттер ошондой эле региондор ортосундагы түз байланышты өнүктүрүүгө басым жасашты. Сооронбай Шарипович менен Владимир Владимирович өткөн жылы Бишкекте өткөн сегизинчи региондор аралык конференциянын маанилүүлүгүн белгилешти, анын алкагында 50дөн ашуун документтерге кол коюлду - бул келишимдер жана ар кандай чөйрөдөгү ири өндүрүүчүлөрдүн ортосундагы байланыштар, ошондой эле чакан жана орто бизнестин өкүлдөрү. 6 миллиард доллар. Ушул долбоорлордун көпчүлүгү учурда ишке ашырылууда.
Ушул жылдын күзүндө Россия Федерациясынын Екатеринбург шаарында тогузунчу регион аралык конференция өтөт жана биз дагы бул иш-чарадан чоң үмүтүбүз бар. Акырында, форум Президент Сооронбай Шариповичтин Регионалдык өнүгүү, өлкөнү санариптештирүү жана Кыргыз Республикасында балдарды колдоо жылы деп жарыялаган 2020-жылдын максаттарына дал келет.
Ошондой эле, биздин Президент Россиянын Президентине коронавирус менен күрөшүүдө көрсөткөн колдоосу жана ушул ооруга каршы биргелешкен аракеттерге даярдыгы үчүн ыраазычылык билдирди.
Region.kg: Крест жылынын ачылышы менен Москвага болгон иш сапарынын алкагында Кыргыз Республикасынын Президенти Сооронбай Жээнбеков Россиянын лидери Владимир Путин менен тар жана кеңейтилген форматта сүйлөшүүлөрдү өткөрдү, ошондой эле Россиянын премьер-министри Михаил Мишустин жана Кеңештин төрагасынын орун басары менен жолугушту Россиянын коопсуздук кызматы тарабынан Дмитрий Медведев. Бул жолугушуулардын натыйжалары кандай?
- Мамлекет башчылары саатты текшеришти жана максатка жетишилди деп айта алабыз. Күн тартибиндеги дээрлик бардык маселелер боюнча салттуу түшүнүккө жетишилди.
Сооронбай Шарипович менен Россия Федерациясынын Өкмөтүнүн Төрагасы Михаил Владимирович Мишустиндин жолугушуусу жемиштүү болду, анда биринчи кезекте жеке байланыш түзүлгөн. Социалдык-экономикалык чөйрөдөгү кызматташуу маселелери эки тараптуу деңгээлде жана ЕАЭБ алкагында талкууланды. Тараптар дагы бир жолу иштин күчөшү керек болгон негизги учурларды аныкташты.
Россия Федерациясынын Коопсуздук Кеңешинин Төрагасынын орун басары Дмитрий Медведев менен жолугушуу жылуу жана достук кырдаалда өттү. Белгилүү болгондой, Дмитрий Анатольевич Россия Федерациясынын Өкмөтүнүн Төрагасы болуп турганда, Кыргыз Республикасынын Өкмөтү менен кызматташууда жигердүү позицияны ээлеген. Жакында Сооронбай Шарипович менен Дмитрий Анатольевичтин жаңы кызмат ордуна жолугушуусу тараптардын мамлекеттерибиздин ар тараптуу кызматташуусун андан ары өнүктүрүүгө даяр экендигин дагы бир жолу тастыктады.
"Регион.kg": Жакында Кыргызстан менен Россиянын президенттери бир топ жолугушууларды өткөрүштү. Алардын жолугушууларынын ушунчалык жогорку деңгээлде өтүшүнө эмне себеп болду?
- Сооронбай Шарипович Жээнбековдун президенттикке биринчи жумушчу сапары Россияда болуп, ал жерде Россиянын Президенти Владимир Путин менен жолугушкандыгы эсимде. Акыркы эки жылдын ичинде эки өлкөнүн лидерлери эки тараптуу жана көп тараптуу форматтарда он жолу жолугушту.
Айтмакчы, Кыргызстандын тышкы саясатынын жаңы концепциясы президент тарабынан былтыр март айында бекитилген, буга чейин документ дээрлик 12 жылга жаңыланган эмес. Жаңы концепциянын уникалдуулугу жана өзгөчөлүгү биздин тышкы саясатта прагматикалык мүнөзгө ээ болуп, улуттук кызыкчылыктарыбызды чагылдыргандыгын белгилей кетүү маанилүү. Ошентип, Кыргыз Республикасынын тышкы саясатындагы негизги артыкчылыктар Россия Федерациясы негизинен союздаштар жана стратегиялык өнөктөштөр менен мамилелерди өнүктүрүү жана чыңдоо болуп саналат.
