Экс-башкы санитардык дарыгер, Россия Илимдер академиясынын академиги Геннадий Онищенко - KP.RU сайтынын баяндамачысы Александр Гамов менен - Казакстан боюнча сенсациялуу билдирүүсү менен
Орусиялык саясатчы жана эпидемиолог Геннадий Онищенко KP.RU сайтынын баяндамачысы Александр Гамов менен маектешип, Казакстанда 2022-жылдын 2-январынан бери уланып жаткан нааразылык акцияларынын алкагында билдирүү жасады.
— Геннадий Григорьевич, мындай оор абал азыр Казакстанда, Алма-Атада. Айтыңызчы, ал жерде пандемия эмне болуп жатат, бул тополоңго чейин ал жерде инфекция кандай деңгээлде болгон? Анан азыр текшереби, кандайдыр бир статистика жүргүзөбү?
- Мен абдан күмөнүм бар, жада калса ооруканаларда мародерчулук болуп жатат. Коронавирустук маалыматтар кандай болушу мүмкүн? Казакстан эң жакшы абалда болгон эмес. Ал жерде аларда баары жакшы болду деп айта албайм. Ал эми ушул күндөрү көчөдө элдин көп топтолуп жатканын көрүп жатабыз. Бул да эпидемиялык кырдаалды сактап калуу үчүн иштейт.
Бирок бул жерде мени эң көп эмне тынчсыздандырат? Мен Алма-Атадагы кырдаалга өзгөчө тынчсыздануу менен көз салып турам, анткени, эсиңердеби, бир жыл мурда америкалыктар ал жерде заманбап аскердик биологиялык лабораторияны ишке киргизишкен. Ал эми азыр эки миллион калкы бар шаар, чындыгында, башкаруусуз калууда. Митингчилер административдик имараттарды басып алышты. Ал эми бул лаборатория өтө оор кесепеттерге алып келиши мүмкүн.
Бул лабораторияда эмне бар?
- Кана, кантип? Бул, албетте, чабуулчу аскердик иштеп чыгуулар менен алектенген аскердик лаборатория болуп саналат. Ал эми Казакстандын жетекчилиги муну четке какса да, алар айтышат, ал жерде бир дагы америкалык аскер жок... Бирок ал жакта америкалык аскерлерде иштеген казакстандыктар бар окшойт.
Бул жогорку деңгээлдеги коргоо, биологиялык коргоого ээ аскердик биологиялык лаборатория, башкача айтканда, ал жерде вирустардын, бактериялардын, микробдордун жана башкалардын чексиз курамы менен иштөөгө болот. Мындай лабораториялар Грузияда да курулган, бирок бул иш Казакстанда эң активдүү болуп келген.
Мындан бир нече жума мурун эле Жамбулда ушул эле лабораторияны курабыз деген билдирүүнү талкуулаганбыз. Ал эми аны 2025-жылы ишке киргизүүгө убада беришүүдө. Андан да жогорку деңгээлдеги коргоо болот ...
— Бирок Алма-Атадагы лабораторияга кайрылалы.
- Эгерде ага көзөмөл жоголуп, Кудай сактасын, кимдир-бирөө билбестен же атайылап бузса, кооптуу оору козгогучтар менен иштеген мындай мекемелерге талап кылынган режимди бир гана Алма-Ата эмес, балээ болот. Жана Казакстан гана эмес. Ошондуктан Казакстандын аскерлери бул объектини көзөмөлгө алуусу зарыл.
- Түшүндүм. Анан айтчы, кандай штаммдар болушу мүмкүн? Эмне... жугуштуу?
Келгиле, кыялданбай эле коёлу. Түшүнүп жатасыңбы? Бирок бир жыл бою эң жогорку деңгээлдеги коргоо менен иштеген лаборатория бизде, Орусияда да жок, өтө кооптуу. Ал жерде азыр кандай коллекциялар сакталат? Алар 1990-жылдардан бери Алма-Атада иштешет. Жана алардын тажрыйбасы бар. Бирок дагы бир нерсе, аларда технологиялык мүмкүнчүлүктөр болгон эмес. Азыр бул технологиялык мүмкүнчүлүктөр пайда болду. Алар бул лабораторияны курушкан. Ал бир жылдан бери иштеп жатат. Демек, ал жерде бир топ олуттуу изилдөөлөр жүрүп жатат. Албетте, саламаттыкты сактоонун пайдасына эмес, тескерисинче, аскерлер ал жакта болгондуктан, алар биринчи кезекте ушуга кызыкдар. Анан ушул кооптонууну эми жеткиришибиз керек деп ойлойм.
-Бирок, ЖККУнун кире турган күчтөрүн бул лабораторияны кайтарууга болобу?
-Албетте, биринчи кезекте бул объектти көзөмөлгө алыш керек. А булар да биздин жигиттер болгону жакшы, анткени биздин спецназдын даярдыгы жогору. Анан митингчилер, кудай сактасын, ал жакка кирип кетсе, жок дегенде кандайдыр бир кесепеттерге баа берсе болот.
- Башкача айтканда, ушундай бактериологиялык бомба болушу мүмкүнбү?
- Мейли, эми бул... коркунучтуу окуялардын баарын ойлоп чыгарбайлы. Менин оюмча, мунун баары канчалык тынчсыздандырарын түшүнүүгө менин айткандарым жетиштүү.
- Баарыңар, эскерткениңер үчүн чоң рахмат.
