Психолог: балага кол көтөрбөш керек, жазанын башка түрлөрү бар

17 сентября 2021 Психолог: балага кол көтөрбөш керек, жазанын башка түрлөрү бар

Баланы жазалоо үчүн эч качан ур-тепкиге албаш керек. Бул тууралуу РИА Новости агенттигине маек куруп жатып психологдор Александр Колмановский жана Екатерина Кес айтты.

Алгач адистердин бири жазанын негизги максатын түшүндүрдү.

"Баланы жазалоонун негизги максаты — ката кетиргенин сездирип, кийинкиде туура чечим кабыл алууга үйрөтүү. Мисалы, канткенде туура эмес болорун, анын аркасынан ата-эне кандай санаа тартып, үйдө кандай абал түзүлөрүн түшүндүрүү зарыл. Анткени бала өзү көп нерсени түшүнө элек, жашоо тажрыйбасы аз, ага азыр оюн эле болсо болду. Ошондуктан "экинчи минтпейсиң же антпейсиң" деп жалаң коркутуп сүйлөп, ур-тепкиге алганда, ал эч нерсени түшүнбөй калат. Анализ кыла албайт. Жөн гана коркуп, жек көрүп же жалакайлык мүнөз калыптанат", — деди Екатерина Кес.

Адистер бала алгачкы жолу ката кетиргенде түшүндүрүү жолу менен маселени чечип, кийинкилеринде чектөө коюуну сунуштаган.

"Айткан тилди укпай, кайра эле катасын кайталай берсе, жөн гана ал жакшы көргөн нерселерден оолактатып коюу керек. Мисалы, компьютердик оюндарга, көчөгө ээн-эркин чыгып ойноосуна чек коюп койсо, жаза таасирдүүрөөк болот", — деди Кес.

Ал эми Александр Колмановский адистердин бул кеңешин айрым ата-энелер туура эмес кабыл алышы мүмкүн экенин айтат.

"Муну уккандардын айрымдары "бизди ата-энебиз урушуп, уруп тарбиялаган. Сопсонун эле киши болбодукпу" деп айтышы мүмкүн. Бирок биз сопсонун, телегейибиз тегиз экенин кантип далилдей алабыз? Көпчүлүк адамдардын өксүгү, комплекси бар. Мунун баары балалыктан калган психологиялык жарааттын изи", — деди адис.


sputnik