Жалпысынан, Кыргызстандагы учурдагы саясий кырдаал мени жана менин көптөгөн мекендештеримди аябай капалантат. Бул эмне? Бул саясий миопиянын демонстрациясыбы же тышкы күчтөрдүн жетекчилиги астында бүгүнкү күндө башында тургандардын так саясатыбы? Бул тууралуу VB.KG порталына Бүткүл россиялык кыргыз конгрессинин Москвадагы бөлүмүнүн төрагасы Марсел Салахунов билдирди.
Ал Кыргызстанды Россиядан жулуп алгысы келет деп эсептейт!
- Биринчиден, Кыргыз Республикасынын Конституциясын өзгөртүү боюнча акылга сыйбаган жана жакшы ойлонулбаган иш-чаралар, эми орус тили статусун расмий тил катары алуу демилгелери. Бирок мындай фактылар гана, биринчи кезекте, Россиядагы миллиондогон мигранттарды айтпаганда, элге таасир этет. Миңдеген мекендештерди - жыргалчылыкка умтулган, өнүгүүнү каалаган, билимге умтулган адамдарды бириктирген адам катары айта алам. Эгерде Кыргыз Республикасында орус тилинин расмий статусун жокко чыгаруу чечими бийликтин колдоосун тапса, анда сөзсүз түрдө Россиядагы жүз миңдеген таксисттердин жумушсуз калышына алып келет жана бул Кыргызстандагы жүз миңдеген үй-бүлөлөр! Ошентип, так орус тилинин айынан биздин улуттук айдоочулук күбөлүктөр Россияда котировкаланган жана алар боюнча эмгек ишмердүүлүгүн жүргүзүүгө болот. Экинчиден, биз эмгек ишмердүүлүгүнө сынак тапшырбайбыз, анткени орус тили бизде расмий ", - деди Салахунов.
Ал белгилегендей, Кыргыз Республикасы бир нече жылдан бери орус тилин жоготуп келатат. Биздин мамлекеттен келген мигранттардын 70 пайызы аны дээрлик билбейт.
- Булар негизинен айылдардан келген жаштар. Ал Бишкек шаарында гана айтылат. Региондор эми дээрлик сүйлөбөйт. Тескерисинче, аймактарда орус тилин үйрөнүүгө чоң муктаждык бар. Бул факт. Бирок бул ката Билим берүү министрлигинин тутумунда гана эмес, Россия дагы мындай кырдаалды мойнуна алат, анткени Кыргызстанда орус тилин жайылтуу жана сактоо боюнча реалдуу программанын так саясаты жок. Окуу китептери, класстар, орус тили боюнча адистер жетишсиз », - деди Салахунов.
Анын айтымында, орус тили мигранттарга карьера курууга, бизнес түзүүгө, тейлөө чөйрөсүндөгү эң кирешелүү орундарды ээлөөгө жардам берет жана бул көптөгөн артыкчылыктарды берет.
- Бирок эң маанилүү суроо. Бул демилгени ким башкарып жатат! Университеттер, мектептер, бала бакчалар, илимий ийримдер үчүн канча китеп кыргыз тилинде жазылган? Ал эми орус тилинде канча! Келечектеги элитаны ошол билим берүү тутумунда орус тили жок эле тарбиялай аласызбы? Суроолор көп. Мен бир нерсени билем, мындай кырдаал экономикалык гана эмес, маданий жана социалдык тармактарда, геосаясатты айтпаганда, солгундашка алып келет.
Белгилей кетсек, бүгүн Конституциялык кеңешменин мүчөлөрү орус тилин расмий статуска калтыруу чечимин кабыл алышты.
