стенограммасы алып - чыгалы үйүнө
, Эски ырды ырдаган "сессиясынын жыйынында баштап, студенттер кызыктуу жашайт". Бирок өзбек окуучуларынын ми кошуна өлкөлөрдө окуп, бул жылы кызыктуу эмес. Өзбек өкмөтү ички мекемелерине тышкы өткөрүлүп эркин экзамендерин алып, алар үчүн активдүү алгачкы февраль чара көргөн. үчүн жашайт, алардын үй-бүлөсү менен, дөбөнүн үстүнө дайыма саякат убакыт жана акча коротуп үчүн эмес, өз эне тилин үйрөнүүсүн талап кылышат. An баш тартуу кыйын сунуш. Ал Казакстан, Кыргызстан жана Тажикстан менен жогорку билим берүү менен өзбектердин арасында бир дуу болду калыштуу эмес. - "Душанбе" мындай дейт:
дагы башында которууну жүзөгө ашыруу жумасына дайындалган деп - 7ден 15 февраль камсыз кылуу үчүн зарыл болгон документтердин топтому. Кийинчерээк, 15-мартка чейин узартылды, ал эми өзбек окуучуларынын аэропорт массалык көчүрүү толугу менен таасир этишине. документтердин пакети минималдуу: Өзбекстанда буга чейин жазылган арыз, паспорту жана көчүрмөсү көчүрмөсүн же түп протоколго (академиялык жазуу, дептер даражалуу) - изилдөө боюнча карыздын жоктугу тууралуу тастыктоочу, аткаруу боюнча, кагаз. Чынында, чет өлкөлүк жогорку окуу деканат кызматтарды штурм өзбек этапта ошол шилтемелер жана линиясын куруу.
студенттер дээрлик тебелеп шарттар бар. Биринчиден, чечим улуттук институтун кабыл алуу же университет Өзбекстандын ар бир региондо негизги жогорку окуу жайында түзүлгөн атайын жумушчу топторду алып. Экинчиден, ал окуучунун жашаган жери боюнча жайгашкан мекеме, ал чет өлкөдө билим алган багытта тилине которулган болот. Бирок, котормо, мисалы, болушу мүмкүн, Каракалпакстан тургуну, Ташкенттеги жогорку мектепте, бирок, өзүнүн туулган аймакта болсо, өз адистиги боюнча эч кандай окутуучусу. Үчүнчүдөн, өзбек тилинде окуу жайлары бир гана акы төлөөнүн негизинде жазылган. окутуу, тескерисинче, чоң сумма экенин эске алып жана үзгүлтүксүз өсүшү, которуунун алдында, өлкө илим гранитти тиштей жагымдуу нерсени билиш үчүн мааниси бар.
ОПРЕДЕЛИТЬ ЯЗЫК
РУССКИЙ
КАЗАХСКИЙ
КИРГИЗСКИЙ
КАЗАХСКИЙ
КИРГИЗСКИЙ
РУССКИЙ
Vazhno otmetit' yeshche dva momenta. Vozvrat na rodinu ne yavlyayetsya prinudilovkoy ili prikazom prezidenta (pravitel'stva, Minvuza) uzbekskim studentam srochno vernut'sya domoy. K tomu zhe nikto ne garantiruyet, chto kandidat na perevod budet prinyat v vuz v Uzbekistane – v etom voprose okonchatel'nuyu tochku stavit regional'naya rabochaya gruppa. Press-sluzhba Ministerstva vysshego i srednego spetsial'nogo obrazovaniya Uzbekistana raz"yasnila, kto imenno mozhet podavat' na perevod. Okazalos', prakticheski vse: byudzhetniki, kontraktniki, ochniki, zaochniki, studenty lyubykh kursov, uchashchiyesya kak gosudarstvennykh, tak i chastnykh vuzov. Vernut'sya predlagayut i tem, kto uchitsya distantsionno, nesmotrya na to chto Uzbekistan ne priznayet diplomy, poluchennyye takim metodom obucheniya, i v strane tol'ko-tol'ko nachali vnedryat' distantsionku v vide eksperimenta. Primechatel'no, chto, po dannym vedomstva, soglasno poryadku, utverzhdennomu pravitel'stvom Uzbekistana v 2017 godu, zayavleniya o perevode v regional'nyye rabochiye gruppy mogut podavat' i sootechestvenniki, obuchayushchiyesya v lyubykh drugikh stranakh, naprimer v Rossii ili Ukraine. Pravda, u etoy kategorii studentov dokumenty budut prinimat' tol'ko letom – v period s 15 iyulya po 5 avgusta. Zachem ustroili otdel'nyy «priyem bez ekzamenov», a s nim i azhiotazh dlya uchashchikhsya v Tsentral'noy Azii, ne ochen' ponyatno. V gostyakh khorosho, a doma luchshe Uzbekskiye studenty rinulis' perevodit'sya na rodinu, budto za granitsey ikh derzhali v nevole. Prichem, kak okazalos', v stranakh Tsentral'noy Azii uchitsya dovol'no mnogo grazhdan Uzbekistana. Neuyemnaya tyaga k polucheniyu diploma i zhestkiy konkurs v otechestvennyye vuzy zastavili abituriyentov obratit' vzory na sosedey. Ob etom govorit i statistika. Tak, yesli v 2018 godu v Kazakhstane naschityvalos' okolo chetyrekh tysyach uzbekskikh studentov, to seychas tol'ko v vuzakh goroda Shymkenta ikh 15 tysyach. Podobnaya tendentsiya nablyudayetsya v Tadzhikistane i Kirgizii.
Развернуть
1886/5000
Бул эки башка ойлорду белгилеп кетүү маанилүү. кайтып prinudilovkoy эмес же Президентинин тартиби (Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн, Жогорку Билим берүү жана илим министрлиги) өзбек студенттер үйүнө дароо кайтып. Мындан тышкары, которуу үчүн талапкер Өзбекстанда жогорку окуу менен кабыл алынат деп эч ким кепилдик бере албайт, - бул маселе боюнча облустук жумушчу топко токтотот.
Которуу үчүн, аны бизге жибере алат Өзбекстан түшүндүргөн Жогорку жана орто кесиптик билим берүү министрлигинин басма сөз кызматы билдирди. Бул дээрлик баарын чыкты: мамлекеттик кызматкерлер, подрядчылар, үзгүлтүксүз кабыл алуу, сырттан окуучулар ар кандай сабактар да, мамлекеттик жана жеке менчик жогорку окуу жайларынын студенттери. Артка сунуш жана алыстан, Өзбекстан карабастан окуп жаткандарды окутуунун ушул ыкмасын алынган дипломдорду таануу эмес, жана өлкөнү жөн эле эксперимент катары Moodle киргизүү башталды. Бул агенттигинин берген маалыматына таянсак, белгилей кетчү нерсе, башкача айтканда, 2017-жылы Өзбекстан Республикасынын Өкмөтүнүн токтому менен бекитилген жол-жоболорго ылайык, регионалдык жумушчу топко өткөрүп берүү жөнүндө арыз, мисалы, Орусия жана Украина сыяктуу башка өлкөлөрдүн, берүү жана изилдөө мекендештер мүмкүн. Бирок, студенттер документтерди Бул категорияда гана жайында алынат - жылдын 15-июлунан тартып 5 жылдын аралыгында. Эмне үчүн өзүнчө "экспертиза жок тосуп", жана аны менен бирге Борбордук Азиянын студенттери үчүн толкунданып уюштурушат, азырынча анча түшүнүктүү эмес.
үй сыяктуу жер жок
Өзбек студенттер чет өлкөдө туткунда калган болсо да, өз мекенине өткөрүп жөнөштү. Ошондой эле, Борбордук Азия өлкөлөрүндө, болгондой эле Өзбекстандын жарандарынын көп тилин үйрөнүп жатат. ички ЖОЖдордо диплом жана катуу атаандаштык үчүн Irrepressible каалоо студенттерди, алардын кошуна көзүн сузуп мажбур. Бул статистика далилдеп турат. Ошондуктан, эгерде 2018-жылы Казакстан өзбек окуучулардын жалпы санынын болжол менен төрт киши бар эле, азыр гана Шымкент шаарынын 15000 жогорку мектептерде. Ушул сыяктуу көрүнүш Тажикстандагы жана Кыргызстандагы байкалат.
Кыргызстан менен баштайлы. Жергиликтүү ЖОЖдордун иш-аракеттердин башталышы курула баштагандан бери өзбек үйүнө барууну каалап, кезекте. негизги "таасир" түшүнүктүү Ош мекемелеринин жана жогорку окуу, болуп өткөн, алар чек арага жакын аймакта жайгашкан. жогорку окуу жайларынын өкүлдөрү өзбектердин ми мындай өткөрүп берүүгө умтулуу тууралуу билдирди. Кээ бир документтерди жагынан, жетишкендик эмес, бир гана күбөлүктүн толук топтомун сурап. Бирок, мыйзамга таянып, деканат, отделения, бул талаптарын канааттандыра албайт (толук пакет гана колледжде иштөө үчүн орто мектепти берилет) жана окуу үчүн бир жыл жок.
"Үч жылдын ичинде, ал Өзбекстанга иш эмес. Кыргызстанда билим алуу үчүн кетип калгандан кийин, - деп билдирди Ош Наманган кызыгуучунун студенттин апасы билдирди. - Биз калысбаадан өткөрбөстөн кабыл алууга болот деген кабарды алгандан кийин, Мен барып, аны алыш үчүн келди. Бирок, биз келишимди толук төлөгөн эмес деп айткан каалаган документтин басып, эч кандай пайда алып келбейт. жылдык келишим 90 мин сом (миъ 1,3 $). окуу жылында 45 мин сом акы (650 $)-жылдын башында, дагы эле эмгек акысын жарым керек. "
Эреже катары, келишимдер башка окуу которуу гана изилдөө жыл толугу менен төлөнгөндөн кийин жол берилет деп каралган. Бул убадалар Кыргызстандын жогорку жетекчилиги менен кошумча чыгымдарды жана ишин өзбек.
Ал беш өзбек ашык окуган Тажикстан, ошондой эле "өлкөсүнө" жараянын баштады. Көптөгөн студенттер, анын Өкмөтүнүн сунушун кабыл алды. Жок дегенде, анткени, аларды которуу, учурда үйүнөн километр жүздөгөн жыйынына барып, болбойт. Башкалары болсо, идеяны сындап чыгышкан. Алардын талаш - окутуунун наркы. Тажикстанда жылдык келишим 400 үйдө $ сыйлоо - бир нече эсе көп. Кандайдыр бир себептерден улам, студенттердин көбү кайра да бир тартип катары чакырууну кабыл котормо - ыктыярдуу болуп саналат. Мындан тышкары, Тажикстанда өзбек студенттер техникалык кыйынчылыктар пайда болушу мүмкүн: жергиликтүү мыйзамдарына ылайык, котормо эки ЖОЖ ректорлору макулдугу менен гана жүзөгө ашырылышы мүмкүн.
башка окуу өткөндүгүнө байланыштуу студент кууп - "деген сөздөрдөн болушу керек. Бул учурда, ушул жол менен баш ийген эмес, өткөрүп берүү тартиби талкаланды ", - Тажик-Орус КРСУ Калмамат Умед боюнча проректору.
Казакстандын Шымкент ЖОЖдордун айрым декандарынын көчүрмөлөрүн талап кылган студенттердин кезек менен байланыштуу дээрлик үзгүлтүксүз иштөөсүн түрткү берген. Мисалы, Түштүк Казакстан мамлекеттик жардам 3,5 өзбектерге көбүрөөк алуу үчүн, үч күн, Кодар атындагы. Ал эми Өзбекстан дагы эки ашуун студенттер Silkway аралык University, баа саясатын чакыруу үчүн болгон менен жагымдуу барактарды алып каалап элди уюштуруу үчүн. Кайра эле, көп, алардын жеке иштерине берүүнү өтүнгөн, бирок, тартип боюнча, берилген документтердин толук топтому гана башка мекемедеги студенттин кабыл расмий бекиткенден кийин окуу берет.
Өзбек студенттер каржы себептери үчүн жана тилдеги тоскоолдуктардан улам үйүнө өткөрүп берүүгө мүмкүнчүлүк алууну чечти деп айтылат. "Баары туура акча менен байланышкан, ал саякат керек, жеп, жерде жашоо - бул биз үчүн өтө кымбат. Андан дарс же казак же орус тилинде бул жерде. Ал эми биздин балдар орус тилдеринде эркин эмес, жок, көп эле, ал эми казак так билген эмес ", - Kashkadarya облусунун Ибрагим уюму тургуну.
ЖОЖдордун тууралуу такси айдоочулар баары Өзбекстан менен чектешкен бара менен кардарлар үчүн унаа көп күтүү уюштурулган. Жергиликтүү маалымат каражаттарынын айтымында, ал ошол замат өз кезегинде чыгып, ар кандай күбөлүктөрдү жана көчүрмөлөрүн жатышса үчүн белгилүү акы үчүн даяр ишкерлер, пайда болгон. Суроо-талап менен камсыз жаратат.
Мүрзөгө акча үчүн ачылган ...
кошуна өлкөлөрдө окуп мекендештердин "марттыктын" бир себеби, пресс-энелер балдарына кам көрүү үчүн аны таба Өзбекстандын жогорку билим берүү министрлигинин окуучулардын ата-энесинен көп арыздарды деген кызматы татаал, атап айтканда, чет өлкөгө акча-каражаттарын жана нерселерди өткөрүп берүү. Дагы бир себеби билим берүү болуп саналат. Мисалы, кызмат адамдары деп, Тажикстандын кээ бир жогорку окуу Өзбекстандын улуттук рейтингде эмес. Бул учурда, орган расмий эч кандай кемчиликке жол болушу керек - чет өлкөлөрдөгү мекемелер жөн эле улуттук турган кире албайт, анткени, (!). Ошентсе да, өнүгүп келе жаткан Europe жана Борбордук Азия өлкөлөрүнүн ЖОЖдорунун рейтинги карасак, эч кандай тажик университет бар, бирок, казак жана кыргыз жана өзбек бар - бир гана, жана ал жогорку кызматтарда эмес. Жалпысынан алганда, себеби абдан күмөн болуп саналат. Казакстандан өзбек окуучуларынын агылып түшүндүрмө берип, Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлиги эмне болуп жатканын дагы бир нускасын тапшырды: Өзбекстан жөн гана өз жарандары үчүн өзгөртүүлөр жана стипендия көбөйдү.
Өзбек бийлигинин бул чечимди негиздөө башка нускалары бар. коомдук тармактарда көптөгөн колдонуучулар ошол баары акча деп ойлойм. Сыяктуу эле, кызмат адамдары, улуттук билим берүү системасына салынган болушу мүмкүн эле, жаштар кошуна өлкөлөрдүн ЖОЖдору төлөп жатат, эмне кылалы. Мисалы, үч кошуна өлкөлөрдүн ар бир беш адамдар үчүн кайтып келет, анда (чыкырып ылайык, бул толук мүмкүн), "Педагогика" абдан кадыр-барктуу тармагында эмес, контракттык он миллион сомдук бар экендигине карабастан, (1050 $), сиз кошумча 150 миллиард сум тарта алат ( болжол менен $ 16 млн). Макул, жакшы сыйлык. Студенттердин өз үй очогуна үчүн амалкөйлүк менен идеясына, ал эми ошол эле учурда өзбек ЖОЖдордун бюджетти толуктоо.
Бир караганда, бул демилге бир гана артыкчылыкка ээ: балдар - үй, акча - казына.
Ал эми терс кесепеттерге алып келиши мүмкүн учурлар бар. Өтө эле алар үйдөн окуй алат дегенге эч кандай кепилдик жок болсо да, оптимисттик студенттер чет өлкөлүк ЖОЖдордо жана үйүнө жиберип, документтерди кабыл алган, эч кандай чечим кабыл жумушчу тобун кабыл ге комментарий жазыла элек. жетишкендиктин күбөлүктөрдү алуу орточо салуулар студент жок экендигин өлкөлөрдүн жогорку окуу жайлары тастыктайт кошуна жетекчилери, мындан тышкары, алар жарым ортосунда студенттерди өткөрүп бербейт.
Экинчи түшүнүксүз окуя - убакыт. Алар студенттерди жылдан кийин кайтып келген өзбек окууга болот? жыл жоготуу менен боло турган же алар дагы эле катталган жылы, менин изилдөө калган аягына туура келет?
Ал эми өткөн. Балким, Жогорку Билим берүү жана илим министрлиги көптөгөн студенттер кантип эске албайт кайтып келүүнү чечет, ал эми чоң маселе, өзбек жогорку бардык каалоочулар алып, билим берүүнүн сапаты изилдөө топтор үчүн да шишиген жок болот төмөндөйт?
Бул суроолорго Жогорку Билим берүү министрлиги жооп басма сөз кызматы түшүндүрмө, биз тапкан жокмун.
